Ayı ve Boğa Piyasaları Nedir?

Ayı piyasası (bear market) kavramı finans ve kripto para piyasalarında adı sıkça geçmektedir. Genellikle piyasanın durgun, fiyatların düşme eğiliminde olduğu dönemler için ayı piyasası tabiri kullanılır. Ayı piyasasının hâkim olduğu dönemde fiyatlar genellikle yüzde 15 – 20 civarında düşüş göstermektedir. Söz konusu dönem süresince kripto paralara olan talep azalır ve bir süre de böyle devam eder. Boğa piyasası (bull market) ise ayı piyasasının tam tersini ifade eden bir kavramdır. Boğa piyasasının hâkim olduğu dönemde söz konusu piyasaya olan talep artar ve alış işlemleri hız kazanır. Bu dönemlerde tasarruf sahipleri, yatırım yapacakları zaman çoğunlukla yükselişin uzun bir vade boyunca artacağını düşünür. Ancak durum tam olarak böyle gerçekleşmez. Boğa piyasasının hâkim olduğu ilk aşama olan toplama aşamasında; zararda olan ve zararını karşılamadan da piyasayı terk etmek istemeyen yatırımcılar, bu aşamada satışı gerçekleştirilen ürünlerin çoğunu almaya odaklanırlar.

Ayı ve boğa piyasaları herhangi bir dönemde gerçekleşebilir. Etkisinin ne kadar süreceği ise ortam ve ürün şartlarına göre değişiklik gösterebilir. Kimi zaman birkaç hafta, birkaç ay ya da tüm yıl boyunca devam edebilir. Bu piyasaların neden hayvan isimleri olarak adlandırıldığı da çoğu zaman merak konusu olmuştur. Boğa piyasası adını; boğaların avlarına saldırmadan önce kafalarını yukarı doğru kaldırmalarından almıştır ve böylelikle de yükselen piyasaları temsil etmesine sebep olmuştur. Ayı piyasası ise ayıların avlarına saldırma esnasında pençelerini aşağı yöne hareketlendirmesinden almıştır ve bu sayede düşen piyasaların sembolü haline gelmiştir. Ayı piyasasına ABD’de 1929 senesinde ortaya çıkan Büyük Buhran, yine ABD’de 2008 yılında baş gösteren konut piyasası krizi ve 1999 – 2000 yılları arasında gerçekleşen Dot.com krizi örnek verilebilirken; boğa piyasasına ise II. Dünya Savaşı sonrasındaki dönem, 1987 Kara Pazartesi sonrasındaki dönem örnek gösterilebilir.